Chức năng, nhiệm vụ của công chứng – Dịch vụ công vì lợi ích xã hội và pháp lý
Công chứng là dịch vụ công thiết yếu trong hệ thống pháp luật, được thực hiện bởi công chứng viên theo quy định của Nhà nước, nhằm đảm bảo tính an toàn pháp lý, phòng ngừa tranh chấp, và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức trong các giao dịch dân sự và kinh tế.
Công chứng là dịch vụ công
Công chứng không chỉ là hoạt động mang tính chuyên môn pháp lý mà còn là một dịch vụ công cộng, phục vụ nhu cầu của người dân và doanh nghiệp, bảo đảm tính minh bạch, ổn định trong xã hội. Dù được tổ chức theo mô hình xã hội hóa, công chứng vẫn chịu sự quản lý chặt chẽ của Nhà nước về mặt pháp luật, đạo đức nghề nghiệp và chuyên môn nghiệp vụ.
Công chứng viên – người thực hiện công chứng – là người được bổ nhiệm bởi Bộ trưởng Bộ Tư pháp, có trách nhiệm hành nghề độc lập, trung thực và khách quan vì lợi ích hợp pháp của các bên yêu cầu công chứng và lợi ích chung của xã hội.
Chức năng của công chứng
- Xác thực và hợp pháp hóa giao dịch: Công chứng làm rõ tính hợp pháp của nội dung và hình thức hợp đồng, văn bản, giúp các bên hiểu đúng và đầy đủ nghĩa vụ, quyền lợi của mình.
- Phòng ngừa tranh chấp và rủi ro pháp lý: Việc công chứng giúp giảm thiểu các tranh chấp phát sinh sau này, bảo vệ tốt hơn cho các bên tham gia giao dịch.
- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp: Văn bản được công chứng có giá trị chứng cứ, là cơ sở pháp lý vững chắc trong các thủ tục hành chính, tố tụng khi cần thiết.
- Tăng cường hiệu lực pháp lý và niềm tin trong xã hội: Công chứng góp phần tạo lập môi trường pháp lý minh bạch, tin cậy trong các giao dịch dân sự và thương mại.
Nhiệm vụ của công chứng viên
Công chứng viên là người hành nghề công chứng có trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ chính sau:
- Công chứng hợp đồng, giao dịch theo yêu cầu của người dân và đúng quy định của pháp luật (mua bán, chuyển nhượng nhà đất, cho tặng tài sản, ủy quyền, thừa kế, v.v.).
- Chứng thực bản sao, chữ ký, bản dịch: Đảm bảo các tài liệu sử dụng trong giao dịch có giá trị pháp lý.
- Tư vấn và giải thích pháp luật liên quan đến nội dung công chứng một cách trung lập, giúp người yêu cầu công chứng hiểu rõ quyền, nghĩa vụ của mình.
- Lưu trữ hồ sơ công chứng: Bảo đảm thông tin được quản lý an toàn, bảo mật và phục vụ việc tra cứu khi cần thiết.
- Từ chối công chứng trong trường hợp phát hiện hành vi gian dối, ép buộc, giả mạo hoặc nội dung trái pháp luật, đạo đức xã hội.
Công chứng là cầu nối giữa pháp luật và đời sống, giữa niềm tin và trách nhiệm. Thông qua mỗi văn bản được công chứng, chúng tôi – những công chứng viên – luôn nỗ lực góp phần giữ gìn sự minh bạch, công bằng và an toàn cho mọi giao dịch trong xã hội.